Bądź ostrożny, łatwo powiedzieć, ale co to znaczy, jak to zrobić i czy uczestnictwo w ruchu drogowym wymusza na nas ciągłą maksymalną koncentrację i napięcie. Nie, przepisy nie zobowiązują kierowcy ani żadnego innego użytkownika drogi do stałego zachowywania szczególnej ostrożności.

Ten obowiązek pojawia się tylko w pewnych okolicznościach, bez których na drodze wystarczy zachowanie standardowej ostrożności i rozwagi. Chodzi o to, że każdy użytkownik drogi powinien mieć świadomość niebezpieczeństwa, jakie wiąże się z poruszaniem po drodze, a w związku z tym przewidywać i zawsze być przygotowanym na odpowiednią reakcję, musi śledzić zmiany zachodzące na drodze i odpowiednio je oceniać, czyli ostrożność w ruchu drogowym to nic innego, jak obserwacja drogi i jej otoczenia, także w sytuacjach, które na pierwszy rzut oka na niebezpieczne wcale nie wyglądają, w końcu czasem wystarczy moment, by pojawiło się niespodziewane zagrożenie.

foto Google

Art.3 Ustawy Prawo o Ruchu Drogowym określa Obowiązki uczestnika ruchu w zakresie bezpieczeństwa:

  1. Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo, gdy ustawa tego wymaga, szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.
  2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osoby znajdującej się w pobliżu drogi, jeżeli jej zachowanie mogłoby pociągnąć za sobą skutki, o których mowa w tym przepisie.
  3. Jeżeli uczestnik ruchu lub inna osoba spowodowała jednak zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, jest obowiązana przedsięwziąć niezbędne środki w celu niezwłocznego usunięcia zagrożenia, a gdyby nie mogła tego uczynić, powinna o zagrożeniu uprzedzić innych uczestników ruchu.

Co istotne, o ile ostrożność jest pojęciem bardzo ogólnym, a jej przestrzeganie obowiązuje wszystkich uczestników ruchu w każdej sytuacji na drodze, o tyle zestawienie zdarzeń, w których należy zachować szczególną ostrożność, jest ściśle określone. Znaczy to, że szczególna ostrożność dotyczy tylko konkretnych osób, które znajdują w dokładnie określonej przepisami sytuacji. Granice między ostrożnością a szczególną ostrożnością mogą się w tym momencie wydawać dość trudne do ustalenia. Gdy jednak przeanalizujemy konkretne sytuacje, jakie wprowadził do kodeksu drogowego ustawodawca, ich odróżnienie stanie się znacznie prostsze. Jak w praktyce przedstawić pojęcie szczególnej ostrożność. Jest to maksymalne skupienie uwagi oraz wzroku na drodze i jej otoczeniu w celu zaobserwowania wszystkich potencjalnych zagrożeń i podjęciu właściwej reakcji zapobiegającej stworzeniu zagrożenia.

Zacznijmy od kierowców, bo to oczywiście ich w największej liczbie przypadków dotyczy obowiązek zachowania szczególnej ostrożności:

  • po minięciu każdego znaku ostrzegawczego,
  • jeżeli zbliża się do migającego lub stałego sygnału żółtego umieszczonego na przeszkodzie, a także migającego sygnału żółtego nadawanego przez sygnalizator.

Zachowanie szczególnej ostrożności w konkretnych sytuacjach:

  1. Włączanie się do ruchu;
  2. Zmiana kierunku jazdy bądź pasa ruchu;
  3. Cofanie — w tym przypadku obowiązek ustąpienia pierwszeństwa ma najszerszy zakres z możliwych, cofający się zawsze jest w sytuacji podporządkowanej;
  4. Zbliżanie się do skrzyżowania- dotyczy każdego rodzaju skrzyżowania i kierujących zbliżających się do niego bez względu na rodzaj drogi;
  5. Wyprzedzanie;
  6. Przecinanie się kierunków ruchu poza skrzyżowaniem;
  7. Zbliżanie się do przejścia dla pieszych;
  8. Zbliżanie się do przejazdu dla rowerów;
  9. Przejazd obok oznakowanego przystanku tramwajowego, nieznajdującego się przy chodniku;
  10. Zbliżanie się do przejazdu kolejowego lub tramwajowego oraz przejeżdżanie przez te przejazdy;
  11. Jazda w zmniejszonej przejrzystości powietrza;
  12. Zbliżanie się do pojazdu uprzywilejowanego;
  13. Jazda pojazdem uprzywilejowanym – konieczność zachowania szczególnej ostrożności w związku z możliwością niestosowania się do niektórych przepisów.
  14. Przejeżdżanie obok pojazdu oznaczonego literą „L” – obowiązek dotyczy zbliżania się, wyprzedzania lub omijania pojazdu kierowanego przez osobę, która nie posiada uprawnień.
  15. Przejeżdżanie obok pojazdu przewożącego dzieci do lat 18 oraz autobusu szkolnego – warunkiem wystąpienia zasady szczególnej ostrożności jest odpowiednie oznakowanie autobusu.
  16. Omijanie pojazdu przeznaczonego konstrukcyjnie do przewozu osób niepełnosprawnych podczas ich wsiadania lub wysiadania;
  17. Uprawniona osoba niepełnosprawna o obniżonej sprawności ruchowej — kierując pojazdem samochodowym oraz kierujący pojazdem przewożącym taką osobę w przypadku niestosowania się do zakazów wyrażonych znakami  B-1,  B-3,  B-4,  B-10,  B-35,  B-37,  B-38  i  B-39.

Zachowanie szczególnej ostrożności dotyczy w pewnych sytuacjach pieszych i rowerzystów.

  1. Pieszy podczas przechodzenia przez jezdnię lub torowisko – pieszy wchodzący i będący na przejściu ma, co prawda pierwszeństwo przed pojazdem, ale nie zwalnia go to z obowiązku zachowania szczególnej ostrożności, a więc ocenie, czy jego wejście na jezdnię nie spowoduje zagrożenia w ruchu.
  2. Rowerzysta podczas jazdy drogą przeznaczoną dla rowerów i pieszych oraz chodnikiem – obowiązkiem rowerzysty jest m.in. odpowiednie zmniejszenie prędkości przy wyprzedzaniu, wymijaniu lub omijaniu pieszego. W pozostałych miejscach rowerzysta musi pamiętać, że jest kierującym.

Siadając za kierownicę pojazdu, należy pamiętać, że na drodze bardzo dużo zależy od naszej postawy, stylu jazdy, decyzji związanych z prędkością, To w dużej mierze my decydujemy, czy będzie to relaksująca, bezpieczna podróż, czy też stresująca gonitwa. Kierowcy muszą pamiętać, że na jezdni, oprócz pojazdów, mogą też poruszać się piesi, którzy są niechronionymi uczestnikami ruchu, ale i piesi muszą pamiętać, że, pomimo iż czasem stara im się to wmówić nie są na drodze ponad prawem. Dlatego warto zawsze bacznie obserwować drogę, aby nic nas nie zaskoczyło.

Źródła: